عصب‌کشی دندان یا درمان ریشه یکی از اصلی‌ترین مراحل در بازسازی عملکرد صحیح دهان و دندان است که به حفظ سلامت ساختار دندان و جلوگیری از نیاز به استخراج آن کمک می‌کند. دکتر عبادیان با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته و دانش تخصصی، فرایند عصب‌کشی را باهدف حذف عفونت و التهاب از سیستم ریشه دندان انجام داده و ساختار دندان را به طور کامل بازسازی می‌کند.
این درمان نه‌تنها درد و مشکلات مرتبط با عفونت را برطرف می‌کند، بلکه پایه‌ای محکم برای ترمیم‌های بعدی دندان فراهم می‌سازد. با بازیابی عملکرد و آناتومی صحیح دندان، سلامت کلی دهان و زیبایی فرم صورت نیز تضمین می‌شود. این رویکرد علمی و دقیق به حفظ و ارتقای کیفیت زندگی بیمار می‌انجامد.
عصب‌کشی دندان یکی از روش‌های درمانی مؤثر برای حفظ دندان‌های آسیب‌دیده یا عفونی است که به‌جای کشیدن دندان، با حذف پالپ و پر کردن کانال‌ها، طول عمر دندان را افزایش می‌دهد. این درمان که در شاخه اندودنسی قرار می‌گیرد، امروزه با پیشرفت‌های دندانپزشکی، نسبت به گذشته با درد بسیار کمتری انجام می‌شود.
هزینه عصب‌کشی دندان بسته به عواملی از جمله پیچیدگی درمان و شرایط دندان متفاوت است. در این مطلب به بررسی مراحل این درمان، پاسخ به سؤالات رایج و همچنین مقایسه قیمت عصب‌کشی دندان پرداخته خواهد شد.
عصب‌کشی دندان چیست؟
عصب‌کشی دندان، یا روت‌کانال، روشی است که طی آن عصب دندان از محفظه پالپ و کانال‌های ریشه خارج می‌شود. در این فرایند، دندانپزشک ابتدا با ایجاد حفره‌ای در دندان به پالپ دسترسی پیدا می‌کند. پس از دسترسی، عصب دندان به همراه بافت‌های التهابی و باکتری‌ها از داخل دندان خارج و کانال‌ها تمیز می‌شوند. این درمان اغلب زمانی نیاز می‌شود که عصب دندان به دلیل پوسیدگی شدید یا آسیب‌دیدگی، مانند ضربه، ملتهب یا عفونی شده باشد.
با ما تماس بگیرید
چه زمانی نیاز به عصب‌کشی دندان وجود دارد؟
نیاز به عصب‌کشی دندان زمانی به وجود می‌آید که تصاویر رادیوگرافی نشان دهند که پالپ دندان، یعنی بخش مرکزی حاوی عصب و عروق خونی، به دلیل عفونت باکتریایی آسیب‌دیده است. عفونت پالپ معمولاً به دلیل تکثیر باکتری‌ها و گسترش آن‌ها رخ می‌دهد و می‌تواند باعث التهاب و ایجاد علائمی مانند:
- درد هنگام خوردن یا نوشیدن غذا و نوشیدنی‌های گرم یا سرد
- درد هنگام گاززدن یا جویدن
- لق شدن دندان
با پیشرفت عفونت، ممکن است این علائم کاهش یابند، زیرا پالپ می‌میرد. اما این به معنای بهبود کامل دندان نیست، بلکه نشان‌دهنده گسترش عفونت به سیستم کانال ریشه است. در این مرحله علائم دیگری مانند:
- بازگشت درد هنگام گاززدن یا جویدن
- تورم لثه نزدیک دندان آسیب‌دیده
- خروج چرک از دندان
- ورم گونه یا فک
- تغییر رنگ دندان به رنگ تیره
پالپ عفونی به طور خودبه‌خود قابل‌درمان نیست و باید توسط دندانپزشک درمان شود. باقی‌گذاشتن دندان عفونی می‌تواند وضعیت را بدتر کند و موفقیت عصب‌کشی را کاهش دهد. لازم به ذکر است که آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند عفونت کانال ریشه را درمان کنند، اما در صورت گسترش عفونت به نواحی اطراف و ایجاد تورم، ممکن است مؤثر باشند.
مراحل عصب‌کشی دندان
هر کدام از مراحل عصب‌کشی دندان، به‌منظور ترمیم و حفظ دندان آسیب‌دیده انجام می‌شود. در ادامه، طریقه عصب‌کشی دندان را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم:
بی‌حسی موضعی
ابتدا دندانپزشک با تزریق بی‌حسی موضعی، دندان و ناحیه اطراف آن را بی‌حس می‌کند تا بیمار هنگام درمان با درد عصب‌کشی دندان مواجه نشود.
ایجاد سوراخ دسترسی
یک سوراخ کوچک در سطح دندان (روی تاج یا پشت آن) ایجاد می‌شود تا دندانپزشک به پالپ آسیب‌دیده و کانال‌های ریشه دسترسی پیدا کند.
برداشتن پالپ و عصب‌ها
با استفاده از ابزارهای تخصصی، بافت پالپ مرده و عصب‌های داخل کانال‌ها برداشته می‌شوند. در این مرحله، منبع اصلی درد از بین می‌رود.
ضدعفونی‌کردن کانال‌ها
کانال‌های ریشه به‌دقت تمیز و ضدعفونی می‌شوند تا هرگونه باکتری یا عفونت باقی‌مانده از بین برود.
شکل‌دهی کانال‌ها
برای آماده‌سازی کانال‌ها جهت پرکردن، از ابزارهای انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود تا شکل مناسب برای پذیرش مواد پرکننده ایجاد شود.
پرکردن کانال‌ها
کانال‌ها با ماده‌ای به نام گوتاپرکا که شبیه به پلاستیک نرم است، پر می‌شوند. این ماده همراه با سیلر چسبنده استفاده می‌شود تا از نفوذ مجدد عفونت جلوگیری شود.
قراردادن پست (در صورت نیاز)
در برخی موارد، یک پست داخل کانال قرار داده می‌شود تا پشتیبانی بیشتری برای ساختار دندان فراهم کند.
قراردادن روکش یا پرکردن دائمی
پس از پر کردن کانال‌ها، دندان شکننده‌تر از قبل می‌شود. برای محافظت از دندان و افزایش دوام آن، معمولاً از روکش استفاده می‌شود. تا زمان تکمیل این مرحله، بیمار باید از جویدن با دندان درمان‌شده خودداری کند.
مراقبت‌های بعد از عصب‌کشی دندان
برای جلوگیری از عفونت دندان عصب‌کشی شده، بهتر است به مراقبت‌های بعدازاین فرایند توجه داشته باشید. در ادامه نکات کلیدی را بیان می‌کنیم:
مدیریت درد و ناراحتی
- پس از رفع اثر داروی بی‌حسی، ممکن است تا چند روز احساس حساسیت یا درد خفیف در محل درمان داشته باشید.
- برای ارام شدن درد دندان بعد از عصب‌کشی می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید. در صورت نیاز، پزشک ممکن است داروهای قوی‌تری تجویز کند. اگر از داروهای مخدر استفاده می‌کنید، احتیاط کنید و از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خطرناک خودداری کنید.
مراقبت از پرکردگی موقت یا روکش موقت
- اگر پرکردگی یا روکش موقت دارید، تا زمان جای‌گذاری پرکردگی یا روکش دائمی، از جویدن غذاهای سخت یا سنگین با دندان درمان‌شده خودداری کنید.
- در صورت افتادن پرکردگی یا روکش موقت، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
رعایت بهداشت دهان و دندان
- دندان‌های خود را به طور معمول مسواک بزنید و نخ دندان بکشید، اما با ناحیه درمان‌شده با ملایمت برخورد کنید.
- از جویدن غذاهای سخت یا چسبنده و مصرف مایعات خیلی داغ یا خیلی سرد خودداری کنید، به‌ویژه در ساعات اولیه پس از درمان.
پرهیز از سیگارکشیدن
- سیگارکشیدن می‌تواند فرایند بهبود را مختل کند، بنابراین توصیه می‌شود در طول دوره بهبودی از آن اجتناب کنید.
مراجعه به دندانپزشک برای روکش دائمی
- پس از تکمیل عصب‌کشی، برای جای‌گذاری روکش دائمی یا پرکردگی نهایی باید به دندانپزشک مراجعه کنید. این مرحله بسیار مهم است، زیرا دندان عصب‌کشی شده شکننده‌تر از قبل خواهد بود و روکش یا پرکردگی از آن محافظت می‌کند.
پیگیری علائم هشداردهنده
در صورت بروز هر یک از موارد زیر، فوراً به دندانپزشک خود اطلاع دهید:
- درد یا فشار شدید که بیش از چند روز طول بکشد.
- تورم در داخل یا خارج از دهان.
- واکنش آلرژیک به داروها مانند (خارش، کهیر یا بثورات پوستی)
احساس نامنظم‌بودن سطح دندان یا مشکل در جویدن.
- بازگشت علائم پیش از درمان، مانند درد یا حساسیت.
مراقبت‌های بلندمدت
- با رعایت بهداشت دهان و دندان شامل مسواک‌زدن، نخ دندان کشیدن و معاینات منظم دندانپزشکی، می‌توانید عمر دندان عصب‌کشی شده را افزایش دهید.
- اگر سال‌ها بعد دندان مجدداً دچار مشکل شد، در بسیاری از موارد امکان درمان مجدد وجود دارد.
۷ علت درد دندان بعد از عصب‌کشی
درد دندان عصب‌کشی شده، ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی طبیعی و برخی نیازمند پیگیری توسط افراد متخصص هستند. در ادامه، هفت دلیل اصلی درد پس از عصب‌کشی را بررسی می‌کنیم:
التهاب پس از درمان
پس از عصب‌کشی، التهاب در بافت‌های اطراف دندان ممکن است باعث درد شود. این التهاب معمولاً به دلیل تحریک ناشی از فرایند درمان یا عفونت اولیه‌ای است که باعث تورم شده است. درد و تورم معمولاً طی چند روز یا هفته به‌تدریج کاهش می‌یابد.
عفونت در استخوان
حتی پس از تمیزکردن کامل عفونت و پوسیدگی، احتمال باقی‌ماندن باکتری در اطراف استخوان دندان وجود دارد. این عفونت ممکن است باعث درد و التهاب شود. در بیشتر موارد، سیستم ایمنی بدن با این عفونت مبارزه می‌کند، اما گاهی نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک برای تسریع درمان وجود دارد.
عفونت دندان
گاهی اوقات پس از عصب‌کشی، به دلیل نشتی پرکردگی، باکتری‌ها از بزاق به کانال دندان نفوذ کرده و باعث عفونت مجدد می‌شوند. درمان این نوع عفونت معمولاً با تکرار عصب‌کشی یا کشیدن دندان انجام می‌شود، زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها به‌تنهایی کافی نیستند.
کانال جاافتاده
دندان‌ها دارای چندین کانال کوچک هستند و ممکن است یکی از این کانال‌ها در هنگام عصب‌کشی جا بیفتد. این امر می‌تواند باعث باقی‌ماندن عصب و ایجاد درد یا عفونت شود. در صورت تشخیص، نیاز به تکرار عصب‌کشی خواهد بود.
پرکردگی یا هوا در نوک ریشه
در برخی موارد، مواد پرکردگی بیش از حد استفاده شده و از نوک ریشه خارج می‌شوند که ممکن است باعث درد شود. همچنین، ورود هوا به نوک ریشه می‌تواند فشار ایجاد کند. این مشکلات معمولاً به‌مرورزمان بدون نیاز به درمان خاص برطرف می‌شوند.
پرکردگی یا روکش بیش از حد بزرگ
اگر پرکردگی یا روکش بیش از حد بزرگ باشد، ممکن است هنگام جویدن یا گاززدن درد ایجاد کند. در این موارد، دندانپزشک با تنظیم اندازه پرکردگی یا روکش، مشکل را رفع می‌کند.
درد فانتوم
در موارد نادر، برخی افراد دچار درد فانتوم می‌شوند؛ حالتی که عصب‌های محیطی به تحریکات واکنش نشان می‌دهند، حتی اگر عصب اصلی دندان برداشته شده باشد. این درد معمولاً باگذشت زمان کاهش می‌یابد، اما در صورت ماندگاری نیاز به مشورت با دندانپزشک دارد.
قیمت عصب‌کشی دندان و عوامل مؤثر بر آن
عصب‌کشی، روشی پرکاربرد برای نجات دندان‌های آسیب‌دیده یا عفونی است و هزینه عصب‌کشی در سال ۱۴۰۴ به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل شامل محل قرارگیری دندان، تعداد کانال‌ها، شدت عفونت و پیچیدگی درمان هستند.
چند روز بعد از عصب‌کشی دندان را پر کنیم؟
پس از انجام عصب‌کشی، مرحله پر کردن دائمی دندان اهمیت بسیاری دارد. این مرحله، از دندان در برابر عفونت‌های بیشتر محافظت می‌کند، عملکرد آن را بازمی‌گرداند و از شکستگی یا آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند.
به‌طورکلی، دندانپزشکان توصیه می‌کنند یک تا دو هفته پس از عصب‌کشی برای پر کردن دائمی صبر کنید. این بازه زمانی به دندان اجازه می‌دهد تا بهبود یابد و از نبود مشکلاتی مانند عفونت یا ناراحتی اطمینان حاصل شود.
به تعویق‌انداختن پر کردن دائمی، دندان را در معرض خطرات بیشتری قرار می‌دهد. برای اطمینان از نتیجه درمان و حفظ سلامت دندان، پیگیری جلسات دندانپزشکی و پر کردن به‌موقع، ضروری است.
انواع عصب‌کشی دندان
بسته به شرایط دندان و نیاز بیمار، روش‌های مختلفی برای عصب‌کشی دندان وجود دارد که شامل موارد زیر است:
روش غیرجراحی عصب‌کشی
در این روش، دندانپزشک با بی‌حسی موضعی و دسترسی به کانال ریشه، پالپ عفونی را خارج می‌کند. کانال‌ها ضدعفونی و پر می‌شوند تا دندان طبیعی حفظ شود. این روش ساده، کم تهاجمی و با بهبودی سریع همراه است.
جراحی آپیکوکتومی
در موارد عفونت‌های مزمن یا شکست درمان غیرجراحی، نوک ریشه و عفونت اطراف آن با جراحی حذف می‌شود. این روش باعث حذف عفونت و حفظ دندان در شرایط پیچیده می‌شود. آپیکوکتومی برای درمان عفونت‌های مقاوم به درمان مؤثر است.
پالپوتومی و پالپکتومی
پالپوتومی فقط پالپ تاج دندان را حذف می‌کند و برای کودکان با پوسیدگی محدود مناسب است. پالپکتومی تمام پالپ تاج و ریشه را خارج می‌کند و برای عفونت‌های عمیق‌تر استفاده می‌شود. هر دو روش برای حفظ دندان کودکان کاربرد دارند.
درمان لیزری واترلیز
در این روش پیشرفته، با استفاده از ترکیب لیزر، آب‌وهوا عفونت به‌دقت حذف می‌شود. این روش بدون درد و بدون نیاز به ابزارهای تهاجمی است. درمان لیزری سریع، دقیق و مناسب برای بیماران حساس است.
آیا امکان عصب‌کشی در بارداری وجود دارد؟
عصب‌کشی در دوران بارداری معمولاً امکان‌پذیر و ایمن است، به شرطی که با رعایت نکات و تدابیر لازم انجام شود. این درمان به جلوگیری از گسترش عفونت و حفظ سلامت دندان و مادر کمک می‌کند. بهتر است این درمان در سه‌ماهه دوم بارداری انجام شود، زیرا سه‌ماهه اول دوران تشکیل اندام‌های جنین بوده و در سه‌ماهه سوم فشار روی مادر بیشتر است.
اگر دندان را عصب‌کشی نکنیم چه می‌شود؟
اگر دندان خود را عصب‌کشی نکنید، ممکن است با عوارض جدی روبرو شوید که هم سلامت دهان و هم سلامت عمومی شما را تهدید می‌کند. برخی از پیامدهای احتمالی عدم درمان به‌موقع عبارت‌اند از:
- گسترش عفونت
عدم درمان عفونت پالپ دندان می‌تواند باعث گسترش آن به بافت‌های اطراف، استخوان فک و حتی دیگر قسمت‌های بدن شود. این عفونت در موارد شدید ممکن است تهدیدی برای زندگی باشد.
- درد غیرقابل‌تحمل
عفونت در دندان موجب درد شدید می‌شود که باگذشت زمان و تشکیل آبسه (تجمع چرک) بدتر خواهد شد. این درد می‌تواند مزمن یا ناگهانی باشد و در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند.
- آبسه حاد
تشکیل آبسه در اثر عفونت می‌تواند با تورم، تب و در موارد شدید، مشکلات تنفسی همراه باشد. در صورت عدم درمان، این وضعیت به انسداد راه‌های تنفسی یا حتی گسترش عفونت به مغز منجر می‌شود.
- پیچیدگی بیشتر درمان
هرچه درمان به تعویق بیفتد، مشکل پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر می‌شود. به‌ویژه دندان‌های خلفی با ریشه‌های متعدد، درمان دشوارتری دارند.
- ازدست‌دادن دندان
عدم عصب‌کشی ممکن است به تخریب کامل دندان و نیاز به کشیدن آن منجر شود. این موضوع نه‌تنها بر ظاهر بلکه بر عملکرد جویدن و صحبت‌کردن نیز تأثیر می‌گذارد.
- خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی
عفونت‌های دندان می‌توانند التهاب سیستمیک در بدن ایجاد کنند که با بیماری‌های قلبی و سکته مغزی مرتبط است. دهان به‌عنوان ورودی بدن، می‌تواند محلی برای گسترش این عفونت‌ها باشد.
راه‌های جایگزین عصب‌کشی دندان
اگر به دلیل عفونت یا پوسیدگی نیاز به عصب‌کشی دندان دارید؛ اما ترجیح می‌دهید به سراغ روش‌های جایگزین بروید، چندین گزینه وجود دارد که می‌توانید با دندانپزشک خود مشورت کنید. این روش‌ها عبارت‌اند از:
پوشش مستقیم پالپ (Direct Pulp Capping)
این روش زمانی استفاده می‌شود که پالپ دندان زنده و در معرض است. با استفاده از موادی مانند هیدروکسید کلسیم یا ماده معدنی‌تری اکسید، دندان را ترمیم کرده و به بازسازی دنتین کمک می‌کنند. پس از آن، دندان با مواد پرکننده پر می‌شود.
پالپوتومی
در این روش، پالپ تاج دندان (بالای خط لثه) برداشته می‌شود، درحالی‌که پالپ ریشه دست‌نخورده باقی می‌ماند. این درمان معمولاً برای دندان‌های شیری یا دندان‌هایی با پالپ آسیب‌دیده اما زنده انجام می‌شود.
پالپکتومی
در مواقعی که دندان دیگر زنده نیست، پالپکتومی انجام می‌شود. این روش شامل برداشتن تمام پالپ، تمیزکردن کانال‌های ریشه و آماده‌سازی دندان برای درمان‌های بعدی است تا از عفونت‌های بیشتر جلوگیری شود.
درمان مجدد اندودنتیک (Endodontic Retreatment)
اگر درمان اولیه عصب‌کشی موفق نباشد یا عفونت مجدداً ایجاد شود، دندان باز شده، مواد پرکننده قبلی برداشته و کانال‌ها مجدداً تمیز و پر می‌شوند. این روش می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای حفظ دندان باشد.
جراحی اندودنتیک (Endodontic Surgery)
این روش شامل جراحی ریشه دندان مانند آپیکواکتومی است. در این روش، بخش انتهایی ریشه و بافت‌های عفونی اطراف آن برداشته شده و دندان ترمیم می‌شود. این روش برای مشکلاتی مانند کانال‌های مخفی یا ترک‌های ریز دندان مفید است.
کشیدن دندان و جایگزینی آن
اگر هیچ‌یک از روش‌های حفظ دندان موفق نباشد، کشیدن دندان گزینه نهایی است. برای جایگزینی، می‌توانید از ایمپلنت، بریج یا دندان‌مصنوعی استفاده کنید تا عملکرد جویدن و ظاهر دهان حفظ شود.
عصب‌کشی دندان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های نجات دندان آسیب‌دیده، اهمیت زیادی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. هزینه عصب‌کشی دندان ممکن است بسته به عوامل مختلفی مانند نوع دندان و تعداد کانال‌ها متفاوت باشد. بااطلاع از مراحل این درمان و رعایت مراقبت‌های بعد از آن، می‌توانید از موفقیت طولانی‌مدت عصب‌کشی مطمئن شوید.
اگرچه قیمت عصب‌کشی دندان به‌خصوص در دندان‌های مولر بالاتر است، اما حفظ دندان طبیعی شما در مقایسه با جایگزین‌هایی مانند ایمپلنت، مزایای بیشتری خواهد داشت.