داشتن دندان‌هایی سالم و مرتب نه‌تنها به بهبود زیبایی ظاهری کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در حفظ سلامتی کلی بدن دارد. افرادی که به دلایل مختلف دندان‌های خود را از دست می‌دهند، اغلب به دنبال راه‌حل‌های جایگزین مانند دندان‌مصنوعی، ایمپلنت یا اوردنچر هستند.

اوردنچر به‌عنوان یکی از روش‌های نوین در دندانپزشکی توانسته جایگاه ویژه‌ای پیدا کند و برای افرادی که به دنبال راحتی، عملکرد بالا و زیبایی هستند، یک گزینه ایدئال محسوب می‌شود. در این مقاله به بررسی جامع "اوردنچر چیست" خواهیم پرداخت و تمام جوانب آن را از جمله فرق اوردنچر با ایمپلنت، اوردنچر ثابت، مشکلات اوردنچر و... را بررسی می‌کنیم.

 

اوردنچر دندان چیست؟

 

 اوردنچر (Overdenture) یک نوع دندان‌مصنوعی پیشرفته است که بر پایه ایمپلنت یا بافت لثه قرار می‌گیرد و به افراد کمک می‌کند تا جایگزین دندان‌های ازدست‌رفته خود را با ظاهری طبیعی‌تر و عملکردی بهتر به دست آورند. برخلاف دندان‌های مصنوعی سنتی که تنها روی لثه قرار می‌گیرند، اوردنچر ثبات بیشتری دارد و از تکان‌خوردن یا لغزش هنگام جویدن جلوگیری می‌کند. این روش به‌ویژه برای افرادی که تعداد زیادی از دندان‌های خود را ازدست‌داده‌اند یا با تحلیل شدید لثه مواجه هستند، بسیار مناسب است.

 بر اساس مطالعات اخیر، بیش از ۶۰ درصد افرادی که از دست‌دندان‌های سنتی استفاده می‌کنند، از مشکلاتی مانند لغزش و نارضایتی در جویدن غذا رنج می‌برند. اما اوردنچر بر پایه ایمپلنت، با افزایش ثبات تا ۹۰ درصد نسبت به روش‌های قدیمی، راه‌حلی مدرن برای بازگرداندن راحتی و اعتمادبه‌نفس در لبخند شماست. این تکنولوژی پیشرفته نه‌تنها قابلیت تطبیق بالا با فرم دهان را دارد، بلکه در طولانی‌مدت موجب بهبود کیفیت زندگی بیماران می‌شود.

 

 

کاشت اوردنچر چگونه انجام می‌شود؟

 

 فرایند انجام اوردنچر به چند مرحله تقسیم می‌شود که هرکدام نیاز به‌دقت و تخصص دارد. مراحل اوردنچر به شکل زیر می‌باشد:

 

ارزیابی اولیه و برنامه‌ریزی درمان

در این مرحله دندانپزشک وضعیت دهان و دندان بیمار را بررسی کرده و از تصویربرداری‌های پیشرفته مانند رادیوگرافی و سی‌تی‌اسکن برای ارزیابی ساختار استخوان و لثه استفاده می‌کند. این اطلاعات به برنامه‌ریزی دقیق کاشت ایمپلنت و طراحی اوردنچر کمک می‌کند.

 

کاشت ایمپلنت یا آماده‌سازی لثه

بسته به نوع اوردنچر (بر پایه ایمپلنت یا بافت لثه)، ایمپلنت‌های دندانی در موقعیت‌های مناسب کاشته می‌شوند یا لثه آماده قرارگیری اوردنچر می‌شود.کاشت ایمپلنت نیاز به دوره‌ای برای جوش‌خوردن بااستخوان (حدود ۳ تا ۶ ماه) دارد.

 

ساخت و نصب اوردنچر

پس از آماده‌شدن ایمپلنت‌ها یا بافت لثه، قالب‌گیری از دهان انجام می‌شود و اوردنچر مطابق با شرایط فرد ساخته می‌شود. سپس این پروتز بر روی پایه‌ها نصب شده و تنظیمات نهایی انجام می‌گیرد.

 

 

انواع اوردنچر

 

 
اوردنچرها بر اساس نحوه اتصال به پایه‌های ایمپلنت یا دندان‌های باقی‌مانده، به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه هر یک به‌صورت کامل بررسی شده‌اند:

 

اوردنچر میله‌ای

 

 این نوع اوردنچر ثابت یکی از محبوب‌ترین و مقاوم‌ترین مدل‌ها به شمار می‌آید. در این روش، ایمپلنت‌ها (معمولاً بین ۲ تا ۴ عدد) به‌وسیله یک میله فلزی به یکدیگر متصل می‌شوند. این میله که معمولاً از جنس تیتانیوم یا آلیاژهای مقاوم است، به‌عنوان پایه‌ای محکم برای نگه‌داشتن اوردنچر عمل می‌کند.

ویژگی‌ها و مزایا:

• پایداری بالا: به دلیل اتصال ایمپلنت‌ها با یکدیگر، فشار وارده هنگام جویدن به طور یکنواخت توزیع می‌شود.
• عمر طولانی: میله فلزی از مقاومت بالایی برخوردار است و نیاز به تعمیرات مکرر ندارد.
• طراحی زیبا: امکان تطابق کامل با فرم فک و دهان بیمار وجود دارد.

 

اوردنچر توپی

 

 در اوردنچر توپی، هر ایمپلنت به یک اتصال توپی‌شکل مجهز می‌شود که این اتصالات در واقع نقش نگهدارنده اصلی اوردنچر را ایفا می‌کنند. ساختار این مدل به‌گونه‌ای است که اوردنچر به‌صورت فشاری روی ایمپلنت‌ها قرار گرفته و با فشار اندکی به‌راحتی جدا یا نصب می‌شود.

ویژگی‌ها و مزایا:

• سهولت در استفاده: نصب و جداسازی آسان این مدل برای بیمارانی که مشکل حرکتی دارند بسیار مناسب است.
• هزینه مناسب: این روش نسبت به اوردنچر میله‌ای ارزان‌تر است.
• کاربرد بیشتر در فک پایین: به دلیل ویژگی‌های آناتومیکی فک پایین، این نوع اوردنچر بیشتر در این ناحیه استفاده می‌شود. اوردنچر پارسیل

 

 اوردنچر پارسیل

 

برای بیمارانی طراحی شده است که هنوز تعدادی از دندان‌های طبیعی خود را حفظ کرده‌اند. در این روش، اوردنچر به کمک ایمپلنت‌ها و دندان‌های باقی‌مانده در جای خود تثبیت می‌شود.

ویژگی‌ها و مزایا:

• حفظ دندان‌های طبیعی: این روش به بیمار اجازه می‌دهد که از مزایای دندان‌های طبیعی خود همچنان بهره‌مند شود.
• تقویت ساختار فک: حضور دندان‌های طبیعی همراه با ایمپلنت به جلوگیری از تحلیل استخوان فک کمک می‌کند.
• طبیعی‌تر بودن: اوردنچر پارسیل ظاهر و کارکردی شبیه به دندان‌های طبیعی دارد.

 

انواع اوردنچر بر اساس پایه کاشت

 

 اوردنچرها بر اساس پایه کاشت به دودسته تقسیم می‌شوند. این دو نوع اوردنچر بر اساس شرایط بیمار، وضعیت دهان و دندان و نیازهای فردی انتخاب می‌شوند و مشاوره با دندانپزشک متخصص می‌تواند به تصمیم‌گیری درست‌تر کمک کند.

 

کاشت بر پایه بافت لثه

 

 اوردنچر بر پایه بافت لثه یکی از روش‌های رایج برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته است که در آن از ایمپلنت استفاده نمی‌شود. در این روش، پروتز مستقیماً بر روی لثه قرار می‌گیرد و بدون نیاز به کاشت ایمپلنت، نقش دندان‌های طبیعی را ایفا می‌کند. این نوع اوردنچر متکی بر دندان معمولاً برای افرادی که به دلایل مختلف از جمله تحلیل شدید استخوان فک، محدودیت‌های مالی یا مشکلات جسمی نمی‌توانند ایمپلنت انجام دهند، مناسب است. البته به دلیل اینکه این نوع اوردنچر تنها به بافت لثه متکی است، ممکن است پایداری کمتری داشته باشد و در مقایسه با مدل‌های مبتنی بر ایمپلنت نیاز به تنظیمات و مراقبت بیشتری داشته باشد.

 

 

کاشت بر پایه ایمپلنت

 

 اوردنچر بر پایه ایمپلنت به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و پایدارترین روش‌های جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته شناخته می‌شود. در این روش، ابتدا ایمپلنت‌های دندانی به‌عنوان پایه‌هایی محکم در استخوان فک کاشته می‌شوند. سپس اوردنچر بر روی این ایمپلنت‌ها قرار می‌گیرد و به کمک سیستم‌های قفل‌کننده مانند اتچمنت‌های مخصوص، به طور محکم تثبیت می‌شود. این روش به دلیل پایداری بالا، قدرت جویدن بهتر و طول عمر بیشتر، در میان بیماران محبوبیت زیادی دارد. علاوه بر این، استفاده از ایمپلنت مانع از تحلیل بیشتر استخوان فک می‌شود و ظاهر و عملکردی طبیعی‌تر ارائه می‌دهد. بااین‌حال، این روش ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد و نیازمند شرایط مناسب استخوان فک و سلامت عمومی بیمار باشد.

 

 

تفاوت اوردنچر و ایمپلنت

 

 اوردنچر و ایمپلنت دو روش پیشرفته و محبوب در دندان‌پزشکی برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته هستند. اما این دو گزینه از جنبه‌های مختلفی تفاوت‌های چشمگیری دارند که در ادامه به‌صورت تخصصی به فرق اوردنچر با ایمپلنت می‌پردازیم:

 

نحوه قرارگیری

 

 ایمپلنت‌ها به طور مستقیم و به‌صورت تکی در استخوان فک و در جای دندان‌های ازدست‌رفته قرار می‌گیرند. هر ایمپلنت نقش یک ریشه مصنوعی را بازی می‌کند و تاج دندان روی آن نصب می‌شود. این روش برای جایگزینی یک یا چند دندان کاربرد دارد و به دلیل اتصال مستقیم به استخوان، پایداری فوق‌العاده‌ای را ارائه می‌دهد.

در مقابل، اوردنچر یک پروتز کامل یا نیمه‌کامل است که به کمک چند ایمپلنت محدود (معمولاً ۲ تا ۶ عدد) در فک بالا یا پایین تثبیت می‌شود. در برخی موارد، اوردنچر می‌تواند مستقیماً روی لثه قرار بگیرد و از آن حمایت بگیرد، اما در حالت ایدئال از ایمپلنت‌ها کمک می‌گیرد.

 

هزینه

 

 هزینه یکی از عوامل مهم در انتخاب بین این دو روش است. ایمپلنت‌های تکی به دلیل نیاز به کاشت جداگانه برای هر دندان و استفاده از قطعات پیشرفته، هزینه‌برتر هستند. این شامل هزینه جراحی، مواد استفاده شده، و تاج دندان است.قیمت اوردنچر بر پایه ایمپلنت، به دلیل استفاده از تعداد کمتری ایمپلنت و امکان ساخت یک پروتز کامل برای کل فک، کمتر است. برای بیمارانی که به دنبال یک راه‌حل مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند، اوردنچر گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شود.

 

پایداری و استحکام

 

 یکی از نقاط قوت ایمپلنت‌های تکی، استحکام و پایداری آن‌هاست. این ایمپلنت‌ها به طور کامل به استخوان فک‌جوش می‌خورند و کاملاً ثابت هستند، به‌طوری‌که بیمار حس می‌کند دندان طبیعی خود را دارد.اوردنچر نیز به دلیل استفاده از ایمپلنت برای تثبیت پروتز، استحکام بیشتری نسبت به دندان‌مصنوعی معمولی دارد. اما به دلیل طراحی آن، اندکی حرکت‌پذیری دارد و نمی‌تواند کاملاً مانند ایمپلنت‌های تکی ثابت باشد. بااین‌حال، این حرکت بسیار محدود است و تأثیری بر عملکرد یا راحتی بیمار ندارد.

 

مراقبت و نگهداری

 

 ایمپلنت‌های تکی نیازمند مراقبت روزانه مشابه دندان‌های طبیعی هستند؛ مسواک‌زدن، استفاده از نخ دندان، و مراجعه منظم به دندان‌پزشک برای جلوگیری از عفونت یا مشکلات دیگر اهمیت دارد.اوردنچر نیز نیاز به مراقبت دارد، اما باید به‌صورت روزانه برداشته و تمیز شود. این امر به بهداشت دهانی بهتر کمک می‌کند، اما ممکن است برای برخی بیماران کمی دست‌وپاگیر باشد.

 

راحتی و ظاهر طبیعی

 

 ایمپلنت‌های تکی به دلیل شباهت زیاد به دندان‌های طبیعی و احساس راحتی بیشتر، بهترین گزینه برای بیمارانی هستند که به دنبال زیبایی و عملکرد بهینه هستند.اوردنچر نیز ظاهر مناسبی دارد، اما به دلیل پروتز کامل‌بودن، ممکن است به‌اندازه ایمپلنت‌های تکی طبیعی به نظر نرسد. البته با پیشرفت فناوری، اوردنچرهای امروزی از نظر ظاهری بسیار بهبود یافته‌اند و شباهت زیادی به دندان‌های واقعی دارند.

 

اوردنچر چه تفاوتی با دندان‌مصنوعی دارد؟

 

 بسیاری از افراد ممکن به علت قیمت پایین‌تر و سریع آماده‌شدن دندان‌مصنوعی، این نوع دندان را به اوردنچر ترجیح می‌دهند. اما دندان‌مصنوعی با اوردنچر تفاوت‌هایی دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم:

 

ثبات و راحتی بیشتر

 

 اوردنچر به دلیل استفاده از ایمپلنت‌ها یا میله‌های فلزی که در استخوان فک کاشته می‌شوند، ثبات بسیار بالاتری نسبت به دندان‌مصنوعی معمولی دارد. این ساختار باعث می‌شود که اوردنچر هنگام صحبت‌کردن، غذاخوردن یا حتی خندیدن به‌هیچ‌عنوان جابه‌جا نشود. از سوی دیگر، دندان‌مصنوعی معمولی که تنها روی لثه قرار می‌گیرد، ممکن است در طول روز حرکت کند یا باعث ناراحتی فرد شود، خصوصاً زمانی که چسب مناسبی برای ثابت نگه‌داشتن آن استفاده نشود.

 

ظاهر طبیعی‌تر

 

 یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های اوردنچر شباهت زیاد آن به دندان‌های طبیعی است. طراحی اوردنچر به‌گونه‌ای است که ظاهر طبیعی‌تری دارد و به‌صورت کاملاً شخصی‌سازی‌شده برای فرد ساخته می‌شود. این ویژگی به فرد کمک می‌کند که اعتمادبه‌نفس بیشتری در موقعیت‌های اجتماعی داشته باشد. از طرف دیگر، دندان‌مصنوعی سنتی ممکن است ظاهری مصنوعی‌تر داشته باشد و باگذشت زمان تغییر رنگ دهد یا به دلیل فرسایش کم‌کیفیت‌تر به نظر برسد.

 

بهبود کارایی در جویدن غذا

 

 اوردنچر به دلیل ثبات بیشتر و اتصال قوی به استخوان فک، توانایی جویدن را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. با استفاده از اوردنچر، فرد می‌تواند غذاهای سخت‌تر را بدون نگرانی از حرکت دندان بجود. این در حالی است که دندان‌مصنوعی معمولی به دلیل عدم ثبات کافی ممکن است هنگام جویدن غذاهای سخت حرکت کند یا باعث درد در لثه شود که این موضوع می‌تواند تجربه غذاخوردن را برای فرد ناخوشایند کند.

 

عمر طولانی‌تر

 

 یکی دیگر از مزایای مهم اوردنچر، دوام بالای آن است. اگر فرد به‌خوبی از اوردنچر مراقبت کند، می‌تواند عمر طولانی‌تری نسبت به دندان‌مصنوعی سنتی داشته باشد. این دوام بیشتر به دلیل استفاده از مواد مقاوم‌تر و تکنولوژی پیشرفته‌تر در طراحی و ساخت اوردنچر است. در مقابل، دندان‌مصنوعی معمولی ممکن است باگذشت زمان ساییده شود، ترک بخورد یا نیاز به تعویض داشته باشد.

 

 

عمر اوردنچر چقدر است؟

 

 عمر دندان اوردنچر به عوامل مختلفی مانند کیفیت مواد، مراقبت‌های فردی و شرایط دهانی فرد بستگی دارد. به طور میانگین، اوردنچر بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر می‌کند. بااین‌حال، تعویض قطعات مانند میله یا توپی‌ها ممکن است در این بازه زمانی لازم باشد.

 

معایب اوردنچر

 

 در کنار وجود مزایای بسیار زیاد این روش، اوردنچر ممکن است معایبی نیز داشته باشد. برخی از مشکلات اوردنچر عبارت‌اند از:

• هزینه بالا: اوردنچر دندان به دلیل استفاده از ایمپلنت‌های دندانی و مواد باکیفیت‌تر، هزینه بیشتری نسبت به دندان‌مصنوعی سنتی دارد. قیمت اوردنچر ثابت شامل مراحل مختلف درمان، از جمله جراحی کاشت ایمپلنت، قالب‌گیری دقیق و ساخت پروتز سفارشی می‌شود.
• نیاز به جراحی: برای اوردنچرهای مبتنی بر ایمپلنت، جراحی کاشت ایمپلنت کاملاً ضروری است. این جراحی ممکن است برای برخی از افراد که مشکلات سلامتی خاص دارند یا تراکم استخوان فک آن‌ها کافی نیست، چالش‌برانگیز باشد.
• نیاز به مراقبت ویژه: اوردنچرها به دلیل ساختار پیچیده و اتصال به ایمپلنت، نیازمند مراقبت و نگهداری دقیق‌تری هستند. برای حفظ بهداشت دهان و دوام اوردنچر، تمیزکردن روزانه و استفاده از ابزارهای خاصی مانند برس‌های بین‌دندانی الزامی است. عدم رعایت این نکات می‌تواند منجر به التهاب لثه، عفونت یا کاهش طول عمر ایمپلنت‌ها شود.

 

مراقبت‌های بعد از کاشت اوردنچر

 

 رعایت موارد زیر، به طولانی‌شدن عمر اوردنچر شما و کاهش عوارض احتمالی کمک می‌کند:

• رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک‌زدن و استفاده از نخ دندان مخصوص برای تمیزکردن اوردنچر الزامی است.
• مراجعات دوره‌ای به دندانپزشک: بررسی وضعیت اوردنچر و تنظیمات دوره‌ای توسط دندانپزشک ضروری است.
• اجتناب از غذاهای سخت: برای جلوگیری از آسیب به اوردنچر، مصرف غذاهای سخت و چسبنده محدود شود.

 

 

قیمت اوردنچر

 

 هزینه اوردنچر ثابت نیست به عوامل متعددی وابسته است، این عوامل عبارت‌اند از:

• تعداد ایمپلنت‌ها: هرچه تعداد ایمپلنت‌ها بیشتر باشد، هزینه بالاتر خواهد بود. به‌عنوان‌مثال هزینه اوردنچر فک بالا یا هزینه اوردنچر فک پایین به‌تنهایی کم‌تر از فک بالا و پایین است.
• نوع اوردنچر: اوردنچر میله‌ای معمولاً گران‌تر از نوع توپی است.
• مواد استفاده‌شده: کیفیت و نوع مواد به‌کاررفته در ساخت اوردنچر می‌تواند هزینه را تغییر دهد.
• مهارت دندانپزشک: تجربه و تخصص دندانپزشک نیز بر هزینه تأثیر می‌گذارد.

 

جمع‌بندی

 

 جراحی اوردنچر به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته، توانسته راه‌حلی مناسب برای بهبود عملکرد دهان و دندان و بازگرداندن اعتمادبه‌نفس به بیماران باشد. باتوجه‌به نظرات در مورد اوردنچر، این روش باوجود هزینه و نیاز به مراقبت بیشتر، به دلیل ظاهر طبیعی، راحتی و کارایی بالا، گزینه‌ای محبوب در میان افرادی است که به دنبال یک جایگزین طولانی‌مدت و مؤثر هستند. برای اطمینان از انتخاب بهترین روش و دریافت نتایج مطلوب، مشورت با یک دندانپزشک متخصص ضروری است.